With ->
What ->
When/Where ->
Media ->
Press ->
More ->
With:
Hans Dagelet
Soetkin Demey
Eva Tebbe harp & vocals
Ekaterina Levental harp & soprano
Sanne van Rijn director
Floriaan Ganzevoort light design
Vid Ahacic sound design
Sascha van Riel stage design
Quirijn Smits dekorbouw
Marijn van Bussel techniek
Britt Verstegen zakelijke leiding
Jasper Hupkens production
publiciteit: Bureau tamtam/Lonneke van Eden
grafisch ontwerp: Emmy Visser
fotografie: Bowie Verschuuren
What:
PORNOPERA
THE ART of the (female) ORGASM
“The “Pornopera” is gripping, exciting, surprising but never pornographic.”
“Very clever approach to a whole new form of Opera Experience!”(Cultuurpodium)
“Touching beautiful” …
“This is the weirdest thing he has ever done, says Hans Dagelet. (…)
nothing is so personal, so intimate, as the sounds you make during sex.” (NRC)
About everything what happens with your voice BEFORE you start singing.
Media:
When/Where:
Try-out Rotterdam Krijn Boon studio 27 + 28 mei 2015
première – Rotterdamse operadagen 29 mei 2015
30 mei Rotterdamse operadagen
11 september Almere – Corrosia
15 september Amsterdam – Frascati 1
16 september Amsterdam – Frascati 1
23 september Haarlem – Toneelschuur
24 september Utrecht – Theater Kikker
25 september Utrecht – Theater Kikker
26 september Deventer – Theater Bouwkunde
7 november ’s Hertogenbosch – festival November Music
21 november Tilburg – Nieuwe Vorst
1 december Leiden – Theater ins Blau
12 december Ostade A’dam – Muziektheaterdagen A’dam 2015
17 december Grand Theatre Groningen – De Oosterpoort
from : 22 juli 2016 special festival-version
Press:
Haarlems Dagblad
NRC 06-06-15
VK 19-05-15
VK 08-05-15
Media:
More:
Wat is Zang
Het zou toch prachtig zijn: een zwoele zomeravond, alle slaapkamerramen staan open, en overal hoor je vrouwen loeiend, schreeuwend, en ‘zingend’ klaarkomen. Alsof de hele wereld zucht en steunt en kreunt. Trillend, en steeds weer die ontlading. Want zingen is loslaten, bevrijding. Waarom is het toch zo fijn om te luisteren naar zangers die eerlijk en zonder remmingen volkomen vrij kreunen en zingen en zich compleet laten gaan? Zouden we dat niet allemaal zo willen?
In een serie muziektheaterstukken (opera’s met andere middelen) wijd ik me sinds een aantal jaren aan fundamentele vragen als: Wat is zang? Hoe werkt het? Wat is de functie ervan? Waarom gaat iemand zingen?
Voor het vorige project ‘Apera’ deed ik onderzoek naar het ontstaan van zang. Mijn conclusie was: eerst was er zang en van daaruit ontstond spraak. Daarna ben ik gaan onderzoeken hoe ‘zingen’ tot stand komt.
Als ik zelf probeer te zingen komt er eerst relatief veel geschraap, een beetje hees gehijg en vervolgens duurt het nog behoorlijk lang voordat er sprake is van een soort stabiele toonhoogte: zang.
Vlak voordat een helder zanggeluid klinkt, wanneer de stembanden zich sluiten, vlak vóór ze gaan trillen en de trillende lucht er uitgeperst wordt, is altijd een beetje gekreun hoorbaar. Bij een ongetrainde stem is dit effect sterker dan bij een geschoolde operastem.
Maar bij alle zangers zit er wel iets vóór de zang, al is het een miniem kreuntje. Die kreun geeft ieder stemgeluid zijn eigen karakter. Popzangers hebben dit persoonlijke, naar binnen gerichte en expressieve gekreun tot een ware kunst verheven, terwijl bij operazangers alle bijgeluiden juist worden weggetraind. Maar juist dat individuele randje, dat stukje geluid dat vlak vóór het echte zingen zit alvorens alle uithoeken van de zaal worden weggeblazen door een bulderend vibrerende opera-stem, juist dat kreuntje geeft een zanger extra expressiemogelijkheden, en zorgt er ook voor dat iedere zanger individueel goed is te onderscheiden. Daarin is de menselijke stem juist zó mooi, zó rijk en expressief.
Wanneer je niet de achterste rij van het scala van Milaan hoeft te bereiken, maar bijvoorbeeld gewoon dichtbij iemands oor zachtjes zingt, of heel dicht op de microfoon, blijkt er een wereld van ongekende subtiliteiten mogelijk: kreunen, hijgjes, heesheid, ruwe randjes en heel veel interessante bijgeluiden.
Zang ontstaat vanuit de kreun: de techniek
Wat gebeurt er allemaal vlak voordat er wordt gezongen?
De stembanden bestaan uit twee symmetrische witte plooien, samengesteld uit spier- en bindweefsel. Tijdens het in- en uitademen staan ze wijd uit elkaar. Als je geluid maakt met je stem (praten, zingen) gaan de stemplooien eerst vlak bij elkaar staan zodat er een smalle spleet ontstaat. Vervolgens door de luchtdruk en luchtstroom gaan de slijmvliesranden van de stemplooien tegen elkaar trillen en ontstaat er geluid.
Zangers trainen de een perfecte timing tussen sluiten van de stembanden en het geven van lucht.
Stembanden gaan nooit in één klap dicht: en vlak vóór ze ‘perfect’ gesloten zijn hoor je een voorgeluid: een kreun.
Dus de volgorde is: valse lucht, kreun, stembanden sluiten zich steeds meer, en gaan uiteindelijk meetrillen, met als resultaat: zang.
Ik ben op zoek gegaan naar echt en authentiek gekreun. Al snel belandde ik op het ultieme kreun-terrein: seks. En daarom ben ik porno-audiomateriaal gaan verzamelen, met name van het gekreun vlak vóór het orgasme, en deze porno-audio-fragmenten heb ik geanalyseerd.
Vrouwen komen vergelijkbaar tot ‘zang’
Ik heb alle porno-audiotracks uit elkaar geplozen tot (ultra) korte audio-stukjes, en ingedeeld in verschillende stemtechnieken.
Het vrouwelijk pre-orgastisch gekreun klinkt steeds volgens dezelfde stem-technische opbouw (elke klaarkomende vrouw doet ongeveer hetzelfde): van adem naar hijg naar kreun, inhaleer, hardere kreun, stukje spraak, herneming opbouw, enz.
Tot het hoogtepunt: want dan gaat ze ‘zingen’.
Tijdens het orgasme is de ‘controle’ vrijwel uitgeschakeld, en dan hoor je een ongeforceerde, ongecontroleerde opbouw naar een soort ‘zang’ (trillende stembanden op toonhoogte): de bevrijdende uitroep.
Ik heb deze ‘universele’ opbouw groots neergezet en vertaald naar opera: de Pornopera.
Een kreun is zó mooi en zó fascinerend en bovendien rijk aan frequenties en boventonen. In een kreun zit iemands persoonlijkheid. Een kreun is bovendien eerlijk, want het is de ongemanipuleerde fysieke klank van de nog-niet-sluitende stembanden.
Soorten kreunen
Een kreun kan naar buiten gaan (uitademend) —> naar buiten
of naar binnen (inhaleren) <—- inhaleer
Een kreun kan strak op één toonhoogte blijven
of dalen (bijna altijd dalend, stijgend komt zelden voor)
Een kreun kan complex en samengesteld zijn of simpel, rechttoe rechtaan.
En dan natuurlijk gradueel: harder of zachter (met meer of minder luchtdruk), korter of langer. En met de stembanden meer of minder gesloten.
Zo kan een kreun bijvoorbeeld strak en zacht beginnen om vervolgens hard te dalen.
